31
Ağustos 2020: GSYH 2020-II
Türkiye Ekonomisi: 2. Çeyrek GSYH
En Kötüyü Geride Bırakırken
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH, bir önceki çeyreğe göre, %11,7 küçülme olan beklentiye yakın %11 daraldı. Ekonomi, ikinci çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre %9,9 ile ortalama %10,7 daralma olan beklentilerine yakın küçüldü. Böylece yıllık GSYH değişimi 2009 yılından bu yana en kötü seviyede gerçekleşirken, çeyreksel GSYH değişimi tarihsel olarak en kötü seviyede gerçekleşti (Şekil1). Yılın ilk yarısında ise ekonomi %3,1 küçüldü.
Şekil 1: Yıllık değişimi 2009 yılından bu yana en kötü seviyede.
Hatırda Kalması Gerekenler
• Yıllık %9,9 daralmanın kaynaklarına baktığımızda tüketim 5,2 puan (özel tüketim -5,1 puan, kamu tüketimi -0,1 puan), net ihracat 7,8 puan, yatırımlar 1,5 puan büyümeyi aşağı çekti. Stoklar ise 4,6 puanla büyümeye pozitif katkı sağlayarak daralmayı hafifletti (Şekil 2).
• Pandemiden en çok etkilenen hizmet sektörü büyümeden 5,9 puan götürürken, onu 3,3 puan negatif katkıyla sanayi sektörü izledi. İnşaat sektörü 0,2 puan, kamu sektörü de 0,3 puan negatif katkı sağladı. İkinci çeyrekte tarım, bilgi ve iletişim, finans ve emlak büyümeye sınırlı pozitif katkı sağladı.
• Cari fiyatlarla milli gelirimiz 4,5 trilyon TL ile bir önceki çeyreğe göre yatay seyretti. GSYH, dolar cinsinden ise 765 milyar dolardan 743 milyar dolara geriledi.
• Normalleşme adımlarıyla birlikte haziran ayından itibaren ekonomik verilerde belirgin bir toparlanma gözlenirken, imalat PMI, reel kesim güven endeksi, elektrik tüketimi, krediler gibi temmuz ayına ilişkin öncü göstergeler ertelenmiş taleple birlikte toparlanmanın güç kazandığını işaret etmekte. Bu dönemde seyahat kısıtlamalarının hafifletilmesiyle turist sayısında da kıpırdanma gözlenmekte. Bununla birlikte ağustos ayında TCMB'nin attığı sıkılaştırıcı adımlar, öncü göstergelerdeki güçlü seyrin özellikle dördüncü çeyrekte normalleşebileceğine referans vermekte.
Şekil 2: Net ihracat ve özel tüketim büyümeden en çok çalan kalemler
