Bu sabah Almanya’da açıklanan Eylül ayı fabrika siparişleri beklentilerin tersine pozitif açıklandı.
%1,1 oranında gerilemesi beklenen siparişler, %1 oranında arttı. Bu sene Almanya’da sanayi çok hızlı gitti. Bu, ilk sürpriz değil. Avrupa değer zincirinde yer aldığımız için yurt-içinde de sanayi hızlıydı (Şekil 1). Örneğin bugün XUSIN %1,2 oranında değer kazanıyor.
Sene içerisinde Almanya fabrika siparişleri ve Türkiye sınai üretim arasındaki eş-zamanlılığın gücünü yitirdiğini gözlemlemiştik. Ülkelere has gelişmelerin geride kalmasıyla bu iki değişken yeniden eş-zamanlı hareket etmeye başlayabilir. Türkiye’de sınai üretim Çarşamba günü açıklanacak. Eş-zamanlılık bir yana, genel eğilim açısından dış ticaret ve dış ticarete duyarlı imalat sanayisi açısından görünüm pozitif.
Navlunlar 2008 öncesine göre kıyaslanamayacak kadar düşük seviyelerde. Bunun arz kaynaklı sebepleri var. Örneğin gemilerin daha büyük ebatlarda üretilmesi (konteyner tarafında post-panamax, new panamax tanker tarafında VLCC, ULCC gibi) ister istemez fiyatları etkiledi. Yine de küresel ticaretin yansıması, gemi trafiğinde canlılık söz konusu. Baltık endeksi sene başından bugüne %55 oranında yukarıda.
Şekil 1: Almanya Fabrika Siparişleri ve Türkiye Sınai Üretim ilişkisi (üst panel, z değerleri).
Kaynak: TÜİK, Bloomberg, Ziraat
