İç talepteki zayıflamanın kademeli bir şekilde belirginleştiğini; krediler, ithalat rakamları ve ekonomik güven endeksinde teyit ediyoruz. Krediler ve güven kanalının zayıflaması iç talebi baskılarken; ithalatı da aşağı çekiyor.
Tüketici kredileri son 15 yılın en sert haftalık düşüşünü kaydederken; öncü göstergeler birbiriyle uyumlu bir görüntü sergilemeye devam ediyor.
Krediler, 2007-2016 ortalaması ve 2017 yılına göre, zayıf duruşunu korumakta. Zayıf kredi koşulları ise iç talepteki yavaşlamanın, bu senenin son çeyreğinde ve gelecek sene daha da belirginleşeceğini işaret etmekte.
Sıkılaşan finansal koşulların iç talebi baskılaması ve TL'de keskin değer kaybı ithalatın hız kesmesini sağlıyor. İhracat ise rekabetçi kur seviyelerinin ve Euro Bölgesi ekonomilerinin canlılığından olumlu etkileniyor. Bu durum da dış ticaret açığının keskin daralmasını sağlıyor. Bugün açıklanan 2009 yılından bu yana en düşük dış ticaret açığı ardından ağustos ayında cari dengenin fazla verdiğini görebiliriz.
Şekil 1: Sıkı finansal koşullar tüketici kredilerini ve cari açığı aşağı çekiyor.
Bankacılık sektörü kredileri 21 Eylül itibarıyla 2.705 milyar TL oldu. Toplam krediler haftalık bazda kur etkisinden arındırılmış olarak %0,23'lük azalış kaydetti. Kredilerin yıllık bazda artışı ise %9,64'den %9,13 seviyesine geriledi. Toplam kredilerin yıllık bazda kur etkisinden arındırılmış yıllık değişim oranı Ocak 2017'den bu yana, son iki haftada %10 seviyelerinin altına gerilemiş durumda.
Kredilerin sektörlerini incelediğimizde;
•Haftalık bazda kur etkisinden arındırılmış olarak tüketici kredilerinde %1 azalış olurken ticari, kurumsal, konut ve taşıt kredilerinde sırasıyla %0,4, %0,02, ve %0,5 ve %1,6'lık azalış kaydedildi.
•Yıllık bazda ise tüketici, ticari, konut ve taşıt kredilerinde sırasıyla %9,5, %8,5, %6,1 ve %1,4'lük artış kaydedildi. Sektörel olarak yıllık bazda tüm kredilerde artış olsa da yıllık artış hızlarında bir azalma gözlenmekte.
Kaynak: TCMB, Ziraat Kaynak: TCMB, Ziraat
Kaynak: TCMB, Ziraat Kaynak: BDDK, TCMB, Ziraat
Kaynak: BDDK, Ziraat Kaynak: BDDK, TÜİK, ODD, Ziraat
Kaynak: BDDK, TÜİK, Ziraat Kaynak: BDDK, TÜİK, Ziraat
Kaynak: BDDK, Ziraat
