Türkiye Ekonomisi: Temmuz Ayı Bütçe Dengesi
Bütçe açığında genişleme emsal ülkelere nazaran sınırlı olsa da sürüyor.
Bütçe dengesi, temmuz ayında 29,7 milyar TL açık verdi, salgının etkilerinin belirgin hissedildiği mart ve nisan ayında bütçe dengesi ortalama 43,7 milyar TL açık vermişti. Salgın nedeniyle artan harcamalar ve azalan gelirlerle birlikte yılın ilk 7 ayındaki bütçe açığı 139 milyar TL'ye ulaştı ve YEP'teki 138,9 milyar TL'lik bütçe açığı öngörüsünü aştı.
Şekil 1. Bütçe açığı/GSYH oranı %5'e doğru hareket ediyor*.
*Temmuz
ayı bütçe açığı/GSYH oranında, GSYH
1. çeyrek gerçekleşme verisi kullanılmıştır.
Hatırda Kalması Gerekenler
Geçen
sene
temmuz ayında TCMB ihtiyat akçesinin transferiyle bütçe fazla vermişti. Kümülatif toplamdan Temmuz 2019’un
çıkmasıyla birlikte 12 aylık
kümülatif bütçe açığı, 154,5
milyar TL’den 194,2 milyar TL’ye yükseldi. Bütçe açığının GSYH’ye oranı ise %3,5 seviyesinden
%4,4
seviyesine
hızlandı. 2009 yılında bütçe açığı/GSYH
oranı %5,6 seviyesine kadar genişlemişti.
Temmuz
ayında vergi gelirleri, güçlü
iç toparlanma eşliğinde yıllık
%30 artış kaydetti. Tek seferlik gelir diye tabir edilen ve geçen sene TCMB
transferiyle güçlü artış sergileyen diğer gelirler bu sene ılımlı bir görünüm
sergileyerek toplam gelirlerin yıllık %7,4 düşmesine neden oldu.
Kurban
Bayramı ikramiye ödemeleri ve sosyal yardım ve transferler kaynaklı cari
transferlerdeki belirgin artışla toplam harcamalar, temmuz ayında yıllık %39
artışla, salgınla birlikte harcamaların en belirgin arttığı nisan ayındaki
%42’lik güçlü artışa yaklaştı.
Bu
sene bütçe dengesinden ziyade istihdam ve salgından etkilenen sektörleri
desteklemenin öncelik olması sebebiyle daha geniş bütçe açığına tolerans
gösterileceği gözleniyor. İç talepteki toparlanmanın gücü ve salgının gidişatı
bütçedeki genişlemeyi belirleyecektir. Hazine ve Maliye Bakanı Berat
Albayrak da bu sene %5-6 bandında bir bütçe açığı/GSYH oranının mümkün olabileceğini
değerlendirmekte. Gelecek sene büyümenin potansiyeline yönelimiyle birlikte
vergi gelirlerindeki toparlanma bütçe dengesini destekleyecektir.
