Yatırımlar, Küresel Sanayi ve İktisadi Konjonktür

Pazartesi sabahı yazdığımız değerlendirmede küresel ekonomideki iki dinamiğin altını çizmiştik (Erken Ekonomi Brifingi, 8 Ocak 2018):

1. Dünya’da üretim koşullarının canlı seyrettiği, ve
2. İmalat sanayisinin yeni yıla hizmet sektörüne göre daha hızlı başladığı

Dün sabahki değerlendirmemizde küresel konjonktüre, işin yatırım boyutunu da ekledik (Erken Ekonomi Brifingi, 9 Ocak 2018).

Dünya Bankası, 2018 yılına ilişkin büyüme beklentisini güncellediği raporunda aynı argümanları kullandı:

1. İmalat sanayisinde hızlanma, ve
2. Yatırımlar.

Türkiye’de kapasite kullanım oranı Kasım ayında %79,5 seviyesine kadar yükseldi. %79 üzeri seviyeler, 2008 Lehman krizi sonrası Türkiye’de görülen en üst nokta. Yoğun imalat, kurulu kapasitenin zorlanmasıyla sonuçlanıyor. Kapasitesini zorlayan tek ülke Türkiye değil. Almanya’da kapasite kullanımı %87,2 oranıyla Türkiye gibi, kriz sonrası en üst seviyesinde. Para birliği genelinde oran biraz daha düşük (%83,8) ancak tıpkı Almanya gibi kriz sonrası en üst seviye. Üstelik eğilim açısından baktığımızda Türkiye, Almanya ve Avrupa’nın ortak noktası yükselen grafik. ABD’de petrol sektöründe yaşananlar nedeniyle oransal açıdan ayrışma söz konusu. Ancak ABD’nin de Türkiye, Almanya ve Avrupa ile ortak paydası var: Kapasite kullanımındaki yükselen eğilim!

Türkiye’de reel sektörün güveni, tüketicilere göre daha güçlü. Zira, Türkiye sanayisi küresel değer zincirine önemli ölçüde entegre. ABD ve Avrupa’da güven endeksleri yalnızca 2008 değil, 2001 krizi sonrasındaki üst seviyelerine ulaştılar. Küresel “seknornizasyon” teması tüm ülkeleri ve göstergeleri aynı anda yükseltiyor (Şekil 1). Kapasite kullanımına yüklenildiği, geleceğe dönük beklentilerin iyimserleştiği ortamda yatırımlar ortaya çıkıyor.

2016 yılı sonundan beri Türkiye’de dikkat çektiğimiz konu ana metal sanayisindeki çeşitli endüstri kollarının tam kapasiteye yakın çalıştıklarıydı (Yatırımcı Sunumu). Buna istinaden referandum sonrasında yatırımların artış eğilimine girebileceğini düşünüyorduk. Beklentimiz, Türkiye ile sınırlı kalmadı. Küresel anlamda yatırımlarda artış söz konusu. Günümüz dijitalleşme konjonktüründe, somut teçhizat, demirbaş, tesis yatırımlarını dikkatli değerlendirmek aşırı artışlar beklememek gerekiyor. Yine de 2018 ve belki ötesinde, yatırımlar büyümeye sağlıklı kaynak sağlayacaklar gibi. Yatırımların en büyük özelliği ise zaman yayılmaları ve büyümeye desteklerinin bir çeyrekle sınırlı kalmaması.

Şekil 1: Küresel büyümede senkronizasyon, yatırım harcamalarını beraberinde getirmekte.

Kaynak: TÜİK, Bloomberg, Ziraat ​

9 Ocak 2018  tarihli Erken Ekonomi Brifingi

Almanya değer zincirini gözlemleyeceğimiz güne sakin gündemle uyanıyoruz.

TSİ 10:00’da Almanya’da Kasım ayı sınai üretim ve dış ticaret verileri açıklanacak. Ekim ayında Türkiye’de sınai üretim aylık %0,7 oranında artmıştı (“Ortalamasına Dönmeye Niyeti Yok”, 8 Aralık 2017). Buna istinaden bugünkü veride Alman üretiminin pozitif değer almasını bekleriz (Sanayide Durum, 8 Aralık 2017). Bloomberg anketindeki oran aylık %1,8 artış beklentisi.

Yeni yıla imalat sanayisi, hizmet sektörüne göre daha hızlı başladı (Şekil 1). İmalat sanayisindeki hızlanma, kurulu kapasitenin yoğun kullanımıyla sonuçlanıyor. Talebi karşılayabilmek için üreticiler, kapasite arttırımlarını tercih etmekteler. Yatırımların başlaması, küresel büyümeye 2018 yılında kaliteli kaynak sağlayabilir (Şekil 2).

Şekil 1: İmalat sanayisi, hizmet sektörüne göre yeni yıla daha hızlı başlıyor.

Kaynak: Bloomberg

Şekil 2: Küresel büyümede senkronizasyon, yatırım harcamalarını beraberinde getirmekte.

Kaynak: TÜİK, Bloomberg, Ziraat

Üretim sürdükçe, mamullerin küresel tedarik zincirinde sevk edilmeleri gerekiyor. Ticaret ve üretimdeki eşzamanlı dinamizm karşılıklı birbirini destekleyerek, faydalı bir döngü ortaya çıkarıyorlar. Alman ihracatının atması, değer zincirindeki ülkeleri pozitif etkilemekte (Şekil 3). Beklenti, ihracatın aylık %1,2 oranında artması. Dış ticaret, yurt-içindeki üretimin canlılığını korumasıyla sonuçlanıyor. Dün, bir kere daha sınai üretimin pozitif değer aldığını gözlemledik.

Şekil 3: Alman değer zincirinde Türkiye ve Doğu Avrupa’da üretim.

Kaynak: TÜİK, Bloomberg, Ziraat

Yurt-içinde bugün veri takvimi boş. ABD’de öğleden sonra TSİ 14:00’de KOBİ güven endeksini (NFIB) ve TSİ 18:00’de iş ilanlarını (JOLTS) izleyeceğiz.

S&P500, vadeli işlemlerde %0,09 oranında değer kaybederken, Dolar / TL kotasyonları 3,7422 seviyesinden geçiyorlar.

​ ​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​

10 Ocak tarihli “Dünya Bankası, 2011 Yılından Beri En Hızlı Seviyeye Ulaşan Büyümeyle Beklentilerini Arttırdı” başlıklı Bloomberg haberi

Dünya Bankası, 2011 Yılından Beri En Hızlı Seviyeye Ulaşan Büyümeyle Beklentilerini Arttırdı

• Yatırım ve üretimle genele yayılan toparlanma
• Aşağı yönlü riskler halen mevcut

By Andrew Mayeda

(Bloomberg) - Dünya Bankası altı yılda en yüksek hıza ulaştıktan sonra küresel toparlanma sürecinin pekişeceğini öngörerek küresel büyüme tahminini yükseltti.

Kalkınma fonları sağlayan kurum, bu yılki küresel ekonomik büyümeye ilişkin tahminini, Salı günü yaptığı en son Küresel Ekonomik Beklentiler raporunda, Haziran ayındaki tahminine göre 0,2 puan artışla yüzde 3,1'e yükseltti. Dünya ekonomisi muhtemelen geçen yıla oranla yüzde 3 oranında genişledi ki bu 2011'den bu yana en hızlısı.

“Büyük Resim”

Dünya Bankası Kalkınma Beklentileri Grubu müdürü Ayhan Kose, telefon görüşmesinde "Büyük resim iyi bir örnek" dedi. "Bir sonraki bölüm için hazır olmamız gerekiyor, çünkü tarih tekrar ediyor" diye uyardı.

Karar vericiler geçtiğimiz yıl Başkan Donald Trump'ın "Önce Amerika" politikalarının etkisinden endişelenirken, yatırımcılar küresel iyileşmenin devam edeceğine dair pozisyon aldılar. S & P 500 Endeksi 2018 yılının ilk altı işlem gününde yükselişe geçti ve yatırımcılar ABD vergi indirimlerindeki dinamiği fiyatlamayı sürdürdüler.

Dünya Bankası, ABD'nin bu yıl haziran ayı tahminine oranla 0,3 puan yükselerek yüzde 2,5 büyüyeceğini tahmin ediyor. Kose, bankanın ABD’deki vergi indirimleri nedeniyle önümüzdeki üç yıl içinde ABD'nin büyümesini 0,6 puan artırmasını beklediğini söyledi.

Kurum, Avrupa bölgesi için 2018 yılında yüzde 2,1 oranında bir büyüme tahmin etti ve bu oran Haziran ayına göre 0,6 puan arttı. Banka, 2018 yılında Japonya'nın büyüme beklentisini Haziran ayındaki %1 oranından %1,3’e yükseltti.

Çin, Hindistan

Dünya Bankası, Çin’in bu yıl Haziran projeksiyonuna göre 0,1 puan yükselerek yüzde 6,4 oranında büyüyeceğini söyledi. Çinli politika yapıcılar, ekonomiyi devlet tarafından yönetilen yatırımdan uzak tutmaya devam ederken, kurumsal kredi kullanımı büyümeyle orantılı artış eğiliminde.

Banka, 2018 yılında Hindistan için yaptığı öngörülerini Haziran ayına göre 0,2 puan azalarak yüzde 7,3'e düşürdü.

Dünya Bankası, negatif küresel çıktı açığının 2008'den bu yana ilk kez kapanacağını ve bunun da küresel ekonomiyi fiili büyüme potansiyeline yaklaştırması bekleniyor. Kurum, merkez bankalarının on yıllık genişleme politikalarından sonra faiz oranlarını yükseltmeye başlamasına karşın, gelişmekte olan piyasaların yan etkilere karşı korunması gerektiğini söyledi.

Banka, potansiyel büyümenin, zayıf sermaye birikimi oranları ve verimlilik artışının yavaşlaması nedeniyle uzun vadeli ortalamanın altında ilerlediğini belirtti. Dünya Bankası, 2018-2027 arasında potansiyel büyümenin, 2013-2017 döneminde kaydedilen %2,5’den %2 civarına düşmesini öngörüyor. Raporda Banka, politika yapıcıların potansiyel büyüme ve yaşam standartlarını artırmak için odak noktalarını yapısal reformlara kaydırmaları gerektiğini belirtti.