Türkiye Ekonomisi: Kasım Dış
Ticaret Dengesi
Genişleyen dış ticaret açığı, kasım ayında belirgin bir cari açığa işaret ediyor.
Kasım ayı dış ticaret dengesi, ihracattaki yavaşlamanın sınırlı kalmasına karşın iç talepte belirgin bir yavaşlamanın henüz görülmemesinin etkisiyle ithalatta süren artışla 5 milyar USD açık verdi ve ağustos ayından (6,3 milyar USD) bu yana en yüksek seviyede gerçekleşti. Altın ve enerji hariç çekirdek dış ticaret dengesi 0,34 milyar USD açık verdi. 2020 yılında aylık ortalama 2,4 milyar USD altın ithalatı gerçekleşirken, kasım ayında da parasal olmayan altın ithalatı, 2,5 milyar USD ile ortalamaya yakın gerçekleşti. Sıkılaşan finansal koşullara karşın üçüncü çeyrekteki kredi hacmi ve parasal büyüklüklerdeki hızlı genişlemenin yurt içi talep üzerindeki yansımalarının devam etmesinin etkisiyle toplam ithalat, aylık %7,2 artarak 21,1 milyar USD ile Mayıs 2018'den bu yana en yüksek seviyeye çıkarken, iç talebin görünümüne dair daha iyi fikir veren altın ve enerji hariç ithalat aylık %2,7 artışla 16 milyar USD gerçekleşti. İhracat ise aylık %7 azalışla 16,1 milyar USD oldu. Ekim ayı rekor ihracat verisini saymazsak kasım ayındaki ihracat gerçekleşmesi yaklaşık bir yılın en yükseğinde ve pandemi öncesi seviyelerden de yüksekte. İhracatın ithalatı karşılama oranı, %89'dan %76 seviyesine geriledi.
Hatırda Kalması Gerekenler
• Kasım ayında, ekim ayına göre ihracatta sınırlı ivme kaybı gözlemlesek de aralık ayında, takip ettiğimiz günlük ihracat verilerine göre kasım ayından daha iyi bir ihracatla yılı sonlandırabileceğimizi hesaplıyoruz. İç talebe ilişkin verilerin seyrini dikkate aldığımızda aralık ayında ithalatın da sınırlı hız kesmeye başladığını görmekteyiz.
• İhracatta gemiler, meyveler, metal cevheri, demir veya çelikten eşya, demir ve çelik aylık bazda en çok artış gösteren ilk 5 kalem, kazanlar ve makinalar, örülmemiş giyim eşyası, örme giyim eşyası ile kıymetli taşlar (altın) aylık bazda en çok azalış kaydeden kalemler. İthalatta kıymetli taşlar, mineral yakıtlar, kazanlar ve makinalar, demir ve çelik, motorlu kara taşıtları aylık bazda en çok artış kaydedenler. Hava taşıtları, metal cevheri, gübreler, odun ve gemiler ithalatı aylık bazda en çok azalanlar.
• İlk 10 ayda cari işlemler dengesi, genişleyen dış ticaret açığı ve zayıf turizm gelirleriyle 31 milyar USD açık vermiş durumda. Kasım ayında ise aylık bazda 3,5-4 milyar USD civarında bir cari açık mümkün görünüyor. 10 yıllık kümülatif cari açık ortalamamız 37 milyar USD seviyelerinde, bu yıl sonunu da bu rakama yakın bir cari açıkla sonlandırabileceğimizi değerlendirmekteyiz.
