Türkiye Ekonomisi: Ekim Dış Ticaret
Dengesi
Dış ticaret açığında iyileşme sürmekte.
Ekim ayında arındırılmamış verilere göre ihracat aylık %0,3 arttı ve 20,79 milyar USD ile tarihi yüksek seviyesinde. İthalat ise aylık %4,7 azaldı. Dış ticaret açığı ise ekimde 1,4 milyar USD'ye, kümülatif dış ticaret açığı ise Ağustos 2020'den beri en düşük seviye olan 43,5 milyar USD'ye geriledi. Arındırılmış verilere baktığımızda ise ihracat aylık %2,2 artarken, ithalat %1,3 arttı ve ihracatın ithalatı karşılama oranı %87,2'ye yükseldi ve tarihsel ortalamasının belirgin üstündeki seyrini sürdürdü. Enerji ithalatı ise artan enerji fiyatları ile tarihi yüksek seviyesinde.
Geniş ekonomik gruplara göre bakıldığında geçen ayla kıyaslandığında makroihtiyati tedbirlerin ve kurun etkisiyle tüketim malı ithalatı aylık %8,9, yatırım malı ithalatı %11 ve ara malı ithalatı ise %3,1 düştü. İç talep görünümüne dair daha net bir resim sunan altın ve enerji hariç ithalatta belirgin düşüş görülmekte ve tüketim malı ithalatındaki düşüşle uyumlu.
Yılın ilk 10 ayında kümülatif ihracat 181,7 milyar USD'ye çıktı. OVP'de yıl sonu ihracat hedefi 211 milyar USD. Günlük ihracat verilerine göre kasım ayında ihracattaki olumlu seyrin sürdüğünü görmekteyiz ve 21 milyar USD üzerinde bir rakam olası gözükmekte. OVP ihracat hedefinin yukarısında yılı tamamlamış olacağız. Beklentiler tarafına baktığımızda ise reel kesim güven endeksi alt kalemi olan gelecek 3 aya yönelik ihracat siparişleri de yılın geri kalanında ihracatın güçlü seyrini sürdürebileceğine işaret ediyor fakat kurdaki dalgalanma kısa vadede ihracat kanalını destekleyici bir görünüm oluştursa da sektör yetkililerinin vurguladığı üzere hem ihracat pazarı müşterilerinin kurdaki artışla fiyat indirimi talep etmesi hem de emtia fiyatlarındaki yüksekliğin de etkisiyle geleceğe yönelik maliyet belirsizliği ihracatçıların kar marjı konusunda esnekliğini sınırlayabilir. Ayrıca Omicron gibi yeni varyantlar küresel ekonomik toparlanma üzerinde belirsizlik yaratmakta. Ekonomilerin önceki dönem kadar sert bir kapanmaya gitmesi beklenmese de çeşitli kısıtlamalar küresel büyüme görünümü üzerinde aşağı yönlü risk oluşturabilir, bu da ihracat için kısıtlayıcı olabilir. Fakat olumlu bir nokta olarak son günlerde petrol fiyatlarındaki azalışın sürmesi enerji ithalatının artışını kısmen aşağı çekebilir.
Dış ticaret açığı ekimde 1,4 milyar USD'ye geriledi. Ekimde gelen yabancı ziyaretçi sayısı aylık bazda gerilemesine rağmen, yıllık bazda güçlü yükseliş kaydetti ve net hizmet gelirleri için olumlu sinyal verdi. Bu durum ekim ayında kümülatif cari açıktaki daralmanın devam edeceğine işaret etmekte. Önümüzdeki dönemde seyahat kısıtlamaları, ekonomilerin kapanmaya gitmesi gibi Omicron varyantının olası etkilerinin ise cari denge üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Bununla birlikte son dönemdeki döviz kuru gelişmeleri, ithalatı aşağı yönlü etkileyerek cari denge lehine bir görünüm oluşturabilir.
Kaynak: TÜİK.
