Türkiye Ekonomisi: Mayıs Ayı Bütçe Dengesi
Bütçe açığı/GSYH oranı, 3 yılın en düşük seviyesinde
Bütçe açığı, mayıs ayında bir nevi öncü olarak izlediğimiz Hazine nakit dengesinden daha iyi bir görünüme işaret etti. İlk çeyrekte fazla vererek geçen seneye göre başarılı bir performans sergileyen bütçe, nisan ayına benzer şekilde mayıs ayında da geçen seneye göre olumlu bir resme işaret etti. Geçen sene mayısta 17,3 milyar TL açık veren bütçe, bu sene mayıs ayında 13,4 milyar TL açık verdi. Faiz dışı denge ise 0,6 milyar TL fazla verdi.
Bu seneye ilişkin bütçe açığı/GSYH oranı hedefinin %4,3 seviyesinden %3,5 seviyesine iyileştirildiğini görmüştük. Yılın ilk Kamu Maliyesi Raporu'nda bu revizenin kaynakları paylaşıldı. Bir sonraki sayfada daha da detaylandırdığımız tabloda gelir hedefi 153,5 milyar TL daha yüksek öngörüldü. Harcamalarda da ek 108,4 milyar TL'lik bir artış öngörüldü. Böylece bütçe açığı hedefi Bütçe Kanunu'nda yer alan 245 milyar TL'den 199,9 milyar TL'ye geriledi, böylece bütçe açığı/GSYH oranı tahmini %3,5 seviyesine iyileşti.
Geçen sene pandemi nedeniyle artan harcamalar ve ötelenen vergi gelirleriyle bütçe dengesi mart ve nisan ayında belirgin açık vermişti. Mayıs 2020'de ise ılımlı bir açık görmüştük. Bu görüntü altında 12 aylık kümülatif açıkta bu sene mart ve nisan ayında gördüğümüz hızlı iyileşme yerini daha ılımlı bir iyileşmeye bıraktı ve kümülatif açık 94,1 milyar TL'den 90,2 milyar TL'ye iyileşti ve bütçe açığı/GSYH oranı da %1,8'den %1,7'ye gerileyerek Mayıs 2018'den beri en düşük seviyede.
Hatırda Kalması Gerekenler
Mayıs ayındaki kapanmaya karşılık vergi gelirlerinde dolaysız vergiler kaynaklı (çoğunluğu kurumlar vergisi) yıllık ve aylık bazda güçlü artış görmekteyiz. Vergi gelirleri (dolaylı+dolaysız) baz etkisi nedeniyle yıllık %66,9 artış sergilerken, aylık bazda ise %21 arttı. Dolaylı vergiler özelinde ise aylık azalış hem kapanmanın etkisi hem de iç talebe dair izlediğimiz diğer öncü göstergelerdeki kısmi yavaşlamayla uyumlu bir görünüm sergiliyor. Tek seferlik gelirler olarak nitelendirilen diğer gelirler ise son 2 aydır azalış eğiliminde. İlk 5 aya ilişkin toplanan gelirler, revize edilen tahminlerin %43,2'sine ulaşıldığını gösteriyor.
Tasarruf önlemleriyle bu yılın ilk 4 ayında faiz dışı giderler ılımlı seyrediyordu, mayısta ise faiz dışı giderlerde ilk 4 aydaki ortalamanın üzerinde bir seyir görüyoruz. Giderlerin yaklaşık %43 ile en büyük payını oluşturan cari transferlerin yıllık artışı da temmuzdan bu yana en yüksek seviyede.
