Türkiye Ekonomisi: Ağustos Dış Ticaret Dengesi
Dış ticaret açığı yüksek seviyelerini koruyor
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre ağustosta ihracat aylık %2,6 artarak 2022 yılı ortalamasının sınırlı üzerinde, ithalat ise aylık %3,8 artarak rekor seviyede gerçekleşti. Arındırılmış verilere göre dış ticaret açığı 10 milyar USD'nin üzerinde ve rekor seviyede.
Arındırılmamış verilere göre ise dış ticaret açığı 11,2 milyar USD gerçekleşti. DHMİ dış hat yolcu sayısı ağustos ayında yıllık bazda %46 artışla yüksek seyrini korudu. Bu durumda ağustos ayında genişleyen dış ticaret açığına karşılık turizm gelirlerindeki toparlanmanın sürmesiyle cari açığın ağustosta 3-3,5 milyar USD civarında seyretmesi mümkün. İlk 8 ayda ihracat 166 milyar USD, ithalat ise 239 milyar USD gerçekleşti, OVP'deki tahminlerin gerçekleşmesi için yılın geri kalanında ihracatta aylık ortalama 22 milyar USD, ithalatta ise 30 milyar USD bir gerçekleşme gerekiyor.
•İthalatı başta enerji ve altın ithalatı yukarı çekmeyi sürdürüyor. Geçen sene ortalama 4 milyar USD olan enerji ithalatı bu sene ağustosta 8,7 milyar USD ile rekor seviyelerine yakın. 2020 yılı altın ithalatının oldukça güçlü seyrettiği bir dönemdi, Ağustos 2022'de altın ithalatı 2020 yılı ortalamasının üzerine çıkarak cari açık üzerinde yukarı yönlü risklerin devam ettiğini gösteriyor. Toplam ithalatın aylık bazda en çok Rusya, Çin, İsviçre ve Almanya kaynaklı arttığı görülmekte.
•Irak, BAE, Rusya, İspanya, Almanya ve ABD'ye ihracattaki aylık artışın belirleyici olmasıyla toplam ihracatta toparlanma görmekteyiz. Diğer ülkelere ihracatta belirgin artış öne çıkarken, Yakın ve Orta Doğu ve Diğer Avrupa ülke gruplarındaki artış başı çekmekte. AB ülkelerine ihracat toparlansa da 2022 yılı ortalamasının altında. Fasıllar bazında aylık miktarsal değişim olarak baktığımızda ihracatın başlıca kazanlar ve makinalar, kıymetli taşlar ve metaller, elektrikli makine, demir veya çelikten eşya ile motorlu kara taşıtlarındaki artış kaynaklı toparlandığı görülmekte.
Sanayinin ana girdileri olan elektrik ve doğal gazdaki sıkıntılar nedeniyle Avrupa'da bazı firmaların üretimi azaltmaya başladığını görüyoruz, kış ayları ile birlikte sanayi şirketlerinin üretimde daha radikal kararlar alma olasılığı önemli ihracat pazarlarımızın büyümesindeki yavaşlamanın derinleşmesine neden olabilir. Bununla birlikte hükümetler çeşitli desteklerle sıkıntıları hafifletmeye çalışıyor. Dolayısıyla kışın sertliği ekonomik görünüm üzerinde belirleyici olacak önemli unsurlardan biri olacaktır. Neticede bir yandan para politikasında sıkılaştırıcı adımları hızlandıran ECB ile talep gelişmeleri, bir yandan enerji sıkıntıları ile EUR/USD paritesindeki seyir ihracatta aşağı yönlü riskleri canlı tutmakta.
Yılın geri kalanında turizm ve ihracat gelirlerinin performansı kadar yetkililerin aldığı önlemlerin de etkisiyle iç talebin seyri de önemli olacak. Turizm gelirleri öngörülerden daha iyi bir seyir izlerken, 2019 yılındaki rekor turizm gelirlerini aşabileceğimiz görülüyor. Ek olarak Avrupa'daki enerji krizi nedeniyle kış aylarında da normalin üzerinde bir turist beklenmekte. Neticede turizm destekleyici görünümünü sürdürüyor. Bununla birlikte petrol fiyatlarındaki gevşeme enerji ithalatı üzerinde aşağı yönlü baskı oluştursa da enerji arz güvenliği krizi nedeniyle doğal gaz fiyatlarının yüksek seyretmesi enerji ithalatında belirgin düşüş gerçekleşmesini engelleyebilecek bir unsur olarak arka planda izleniyor.
